De Koreaanse Golf

Even terug naar begin september 2015. Tegen een traditionele nomadentent in het midden van de Mongoolse steppe staat een klein zonnepaneeltje en een tv-antenne. Binnen zit een herderinnetje naar een Koreaanse soap te kijken. Wij begrijpen er niks van. Er zijn toch ook geen patattenboeren in de Oekraïne die de belevenissen van Frank en Simonneke in Thuis volgen?!

Het zal ons nog vaak opvallen: Koreaanse popmuziek (K-pop) op tv in Thailand; illegale Koreaanse dvd’s op Indische markten, een poster van een Koreaanse zanger in een Nepalees theehuis, een “Nr1 Korean Moviestar” die reclame maakt voor oploskoffie in Bali… Zuid Korea is een landje van niks naast reuzen als China, Indonesië, Japan en India. En toch slaagt het erin om de rest van Azië te overspoelen met zijn popcultuur, een fenomeen dat bekendstaat als “The Korean Wave”. Fascinerend toch?! Ik kan me geen betere bestemming voorstellen om mijn Aziatische avonturen af te sluiten.

En het begint al goed. Ik ben eigenlijk nog op zoek naar mijn hostel in Seoul wanneer ik al op een eerste groep straatdansers bots. Bij elke Kpop-hit horen blitse danspasjes en de jeugd hier maakt er haast een sport van om die te imiteren. Dat heet dan een “dance-cover”. Het is een ernstige zaak. Sommige dansgroepen gooien hun filmpjes op YouTube en verdienen daar veel geld mee (bvb https://youtu.be/kpZhZAr1cQU met 159 miljoen views voor hun populairste dansje en 1,8 miljoen abonnees voor het YouTube kanaal, niet verkeerd!). Deze kereltjes zijn niet zo geweldig, maar ik zit toch meteen in de sfeer en ik vind het heerlijk.

De volgende ochtend heb ik weer een gelukje. Ik denk dat ik gewoon een shopping mall binnen stap maar eigenlijk ben ik bij SM Entertainment, het grootste platenlabel in de Kpop-industrie (http://www.smtown.com). De roltrap voert me langs reuzeschermen met videoclips tot in een grote winkel vol merchandising. Het was te denken natuurlijk. Maar er zijn nog roltrappen en hoe hoger in de toren, hoe extremer de taferelen.

Op de roltrappen in SM Town

Via een indrukwekkende prijzenkast kom ik in een schoonheidssalon terecht: jonge fans kunnen hier naar de kapper gaan en een make-up-workshop volgen tot ze er uitzien als hun idool. Een beetje verder kan je professionele zang- en dansles volgen, je kan een outfit kiezen en het hoogtepunt van de namiddag is dan de opname van je eigen videoclip. Jawadde! Goedkoop is het allemaal niet, maar het is dan ook niet zomaar voor de lol; men noemt het een ideale “presentatievideo” voor in je portfolio. Zit ik hier misschien in een soort van fabriek voor kindterretjes?

Prijzen, prijzen en awards!

Nog een verdieping hoger wordt het helemaal eng. Ik val binnen op het verjaardagsfeestje van een Kpop-ster. Het idool zelf is niet aanwezig maar opgewonden meisjes zijn druk in de weer met schaar en papier om slingers te knippen uit foto’s van de jongen in kwestie. Ze eten ook van een grote taart met zijn foto in marsepein en als de emoties hen teveel worden, kunnen ze zichzelf frisse lucht toewapperen met fotowaaiers. Ik kan me voorstellen dat de bazen van Studio100 dit opwindend zouden vinden maar ik heb al snel genoeg gezien.

Helemaal boven in de toren is nog een bioscoop voor concertfilms van de SM-artiesten

En talrijke gelegenheden om op de foto te gaan met je (kartonnen) idolen...

Ik blijf wel geïntrigeerd, dus die avond lees ik alles wat ik kan vinden over SM Entertainment terwijl ik luister naar de Kpop hitparade. Het klinkt allemaal als Amerikaanse pop en r&b maar dan een beetje meer hyper en opgefokt. Er zit geen enkel liedje tussen dat aan me blijft plakken. De videoclips zijn duidelijk duur, goed gemaakt en strak gefilmd maar het doet me helemaal niks. Het lijkt allemaal zo fake als wat.

En het is ook fake. De Kpop blijkt inderdaad een echte industrie. Bedrijven als SM recruteren kinderen en maken er vervolgens “idolen” van in een behoorlijk extreem opleidingstraject. Ze volgen als gek zangles en dansles uiteraard, maar ze leren ook Engels, Chinees en / of Japans. Ze krijgen mediatraining als politici, zodat ze zich perfect kunnen gedragen in interviews en indien nodig betaalt de firma voor de plastische chirurgie. Het is een echte afvalrace die enkele jaren kan duren: met dertig worden ze klaargestoomd om te schitteren in de volgende Kpop-formatie maar uiteindelijk blijven enkel de 7 of 9 beste over, en de allerbeste mag in het midden staan. Het zou ongeveer drie miljoen dollar kosten om één idool “af te leveren” en die investering moet natuurlijk zo snel mogelijk worden terugverdiend. Daar zijn ze bij SM creatief in en hard. Er zijn verhalen genoeg bekend van jonge sterretjes die er helemaal onderdoor gaan en zelfs van een brug springen. Maar in de Kpop is iedereen inwisselbaar. Soms wordt een succesvolle band zelfs vlakaf gekloond, zodat ze één versie hebben voor de Chinese en één voor de Japanse markt.

Ik word er een beetje verdrietig van.

W